Giới thiệu chung
Nằm trên một ngọn đồi nhỏ bên bờ sông Cái, Tháp Bà Ponagar là một trong những quần thể kiến trúc Chăm Pa cổ còn nguyên vẹn và nổi tiếng nhất ở miền Trung Việt Nam. Đây không chỉ là điểm tham quan mang giá trị văn hóa, lịch sử mà còn là nơi tâm linh linh thiêng, thu hút hàng triệu lượt du khách và tín đồ hành hương mỗi năm.
Với tuổi đời hơn 1.200 năm, Tháp Bà Ponagar được xem là “bảo tàng sống” của văn hóa Chăm Pa – một nền văn minh rực rỡ từng phát triển dọc duyên hải miền Trung Việt Nam.
Vị trí và cách di chuyển
- Địa chỉ: 2 Tháng 4, phường Vĩnh Phước, TP. Nha Trang.
- Khoảng cách: Cách trung tâm thành phố khoảng 2km, chỉ mất 5-10 phút đi xe máy hoặc taxi.
Du khách có thể kết hợp tham quan tháp cùng các địa điểm gần đó như Hòn Chồng – Hòn Đỏ và suối khoáng nóng Tháp Bà để có trải nghiệm trọn vẹn hơn.
Lịch sử và ý nghĩa
Tháp Bà Ponagar được xây dựng từ thế kỷ VIII – XIII, thời kỳ hưng thịnh của vương quốc Chăm Pa. Quần thể gồm nhiều tháp, thờ nữ thần Yan Po Nagar – vị thần Mẹ của người Chăm, cũng được đồng hóa với nữ thần Bhagavati trong Ấn Độ giáo.
Người dân bản địa tin rằng Nữ thần Ponagar là người đã tạo ra trái đất, lúa gạo và dạy dân cách trồng trọt, dệt vải, nên được tôn kính như Mẹ xứ sở.
Kiến trúc đặc sắc
Quần thể Tháp Bà Ponagar gồm 3 tầng chính, được xây dựng bằng gạch nung đỏ đặc trưng, kết hợp với đá sa thạch điêu khắc tinh xảo:
1. Khu Mandapa (tiền đình)
- Là khu vực dành cho tín đồ nghỉ ngơi, chuẩn bị trước khi hành lễ.
- Có 22 cột lớn nhỏ, được chạm khắc tinh tế, tạo cảm giác hùng vĩ ngay từ lối vào.
2. Khu giữa (dãy tháp chính)
- Ban đầu có 10 tháp, hiện còn 4 tháp nguyên vẹn.
- Tháp chính cao gần 23m, thờ nữ thần Ponagar với tượng đá hoa cương màu đen, ngồi trên tòa sen, tay cầm vật linh thiêng.
3. Khu sau (đồi tháp)
- Nơi đặt các tháp nhỏ thờ thần khác trong tín ngưỡng Chăm Pa.
- Đây là vị trí ngắm toàn cảnh sông Cái và thành phố Nha Trang rất đẹp.
Giá trị nghệ thuật và văn hóa
- Kiến trúc độc đáo: Tháp xây bằng gạch Chăm cổ, ghép khít mà không cần vữa, kỹ thuật đến nay vẫn còn là bí ẩn.
- Điêu khắc tinh xảo: Hình ảnh thần linh, vũ nữ Apsara, hoa văn hình lá, linh vật thần thoại được chạm khắc sống động.
- Tín ngưỡng linh thiêng: Đến nay, người dân vẫn thường xuyên tổ chức lễ cúng, đặc biệt là Lễ hội Tháp Bà Ponagar (tháng 3 âm lịch) – được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Hoạt động trải nghiệm tại Tháp Bà Ponagar
- Tham quan, chụp ảnh: Tìm hiểu kiến trúc, lịch sử Chăm Pa qua từng tháp và chi tiết chạm khắc.
- Tham gia lễ hội: Nếu đi đúng mùa (tháng 3 âm lịch), bạn sẽ được hòa mình vào lễ rước sắc phong, múa bóng, hát văn vô cùng độc đáo.
- Xem múa Chăm truyền thống: Ngay tại khuôn viên tháp, du khách có thể thưởng thức điệu múa Apsara huyền thoại.
- Ngắm cảnh: Từ trên tháp nhìn xuống, bạn có thể thấy toàn cảnh dòng sông Cái hiền hòa, xa xa là bờ biển Nha Trang xanh biếc.
Kinh nghiệm tham quan Tháp Bà Ponagar
- Thời gian mở cửa: 6:00 – 18:00 hàng ngày.
- Giá vé: ~30.000 VNĐ/người (người lớn), trẻ em miễn phí hoặc giảm giá.
- Trang phục: Nên mặc lịch sự, tránh váy ngắn khi vào khu vực linh thiêng.
- Thời điểm đẹp nhất: Buổi sáng hoặc chiều mát, khi ánh sáng dịu và ít đông người.
- Kết hợp tắm bùn – khoáng nóng: Sau khi tham quan tháp, du khách có thể ghé khu tắm bùn Tháp Bà ngay gần đó để thư giãn.
Vì sao nên đến Tháp Bà Ponagar?
- Khám phá di sản văn hóa Chăm Pa – một nền văn minh từng hưng thịnh.
- Chiêm ngưỡng kiến trúc bí ẩn với kỹ thuật xây dựng hàng ngàn năm.
- Không gian tâm linh linh thiêng – nơi người dân cầu bình an, may mắn.
- Điểm ngắm cảnh tuyệt đẹp bao quát cả thành phố biển Nha Trang.
Kết luận
Tháp Bà Ponagar không chỉ là một điểm tham quan du lịch nổi tiếng của Nha Trang mà còn là biểu tượng văn hóa – lịch sử của người Chăm. Với kiến trúc độc đáo, giá trị tâm linh và cảnh quan đẹp, nơi đây xứng đáng nằm trong danh sách những địa điểm “phải đến một lần trong đời” khi du lịch thành phố biển.
✨ Nếu bạn đã yêu thích bãi biển Trần Phú sôi động, thì Tháp Bà Ponagar sẽ cho bạn một trải nghiệm hoàn toàn khác: tĩnh lặng, linh thiêng và đậm chất lịch sử.